Liefde,

Gisteren had ik een bijzondere gewaarwording. Ik ontdekte iets dat in theorie zo logisch klinkt. Gisteren voelde ik het! De kracht van samen. Dat wat jij bent.

Ik werd uitgenodigd voor schrit-tmacher; het grensoverschrijdende dansfestival in de hoek Aken-Heerlen. De persoon die mij nodigde, liet mij de voorstelling kiezen. Een uitje geladen door twee. Ik overwoog iets experimenteels. Ik koos The Hole van het NDT.

Misschien was het de naam. Zoveel als ‘gat’ en ‘opening’. Gevangen door het spanningsveld tussen de twee. Het gat, zonder houvast, dat nodig is om opening te bieden aan het nieuwe. Ook speelde het tijdstip mee. Dat de voorstelling van het NRC vijf sterren had gekregen, bevestigde mijn keuze. Ik onderbouwde deze met het feit dat de choreograaf niet had verwacht dat het werk de studio in Tel Aviv, waar het tot stand kwam, ooit zou verlaten. Dat pas voor de voorstelling de keuze valt op welke groep dansers van het NDT de zaal ingaat, sprak me het meeste aan. Het maakte het voor mij echt. In het moment. Puur.

Tijdens het optreden een traan. Het was zo compleet. De staande ovatie met een applaus dat de dansers tot zes maal toe terugbracht, maakte duidelijk dat mijn emotie een gedeelde was. Geen woorden om de beleving te omschrijven en niet nodig om het te duiden.

Cultuur maakt deel uit van mijn zijn. Moedigt aan tot gesprek. Ik zie dingen, beleef, voel en stel mezelf vragen. Zoals samen een tentoonstelling of voorstelling bezoeken aanspoort tot verdiepen in de ander en willen doorgronden. Iets samen beleven, werkt verbindend. Zoals ook de verwondering over en het gesprek omtrent, de verdieping sterkt.

Gisteren gebeurde er iets bijzonders. Het moment waarop geen woorden meer nodig zijn. Bijna 300 man in een zaal die samen het volledige beleeft. Een beleven dat aan de verwondering voorbij gaat.

Ik realiseerde me dat dit gevoel van volledigheid, zeldzaam is. Het voerde me terug naar mijn allereerste ontmoeting met het NDT. In mijn hele zijn geraakt. Ik herinner hoe me Marina Abramović in het MOMA wist te vangen, dacht terug aan Levy van Veluwe bij Marres, aan Savage Beauty van Alexander McQueen, mijn veelvuldige bezoeken aan Musée de l’Orangerie met de vijvers van Monet en de tempels in Bagan.

Het deed me beseffen dat wanneer kunst zo binnenkomt, er geen woorden meer nodig zijn. Mijn emotie slechts één van de bijna 300. De optelsom van die 300 samen vele malen groter dan de som der delen. Een optelsom die resoneerde in een applaus dat de dansers tot zes maal toe terug de zaal inbracht.

Het maakt me bewust van de kracht van verbondenheid. Het maakte me bewust hoe belangrijk het samen beleven is. Dat er geen bouwsteen groter is dan cultuur om verbondenheid te voelen en liefdevol te zijn. Het maakt me bewust dat het er soms niet om gaat wat je in je eentje bent, maar wat je samen hebt. Dat het niet de verschillen zijn om te duiden, maar de compleetheid van samen. Een compleetheid om samen te vangen. Mijn ik verbleekte in het grotere zijn. Een groter zijn dan dat ik gisteren in mijn eentje was.

Liefs!

Zeker ook:

• YouTube van een niet in woorden te vangen beleving van  Marina Abramovović in MOMA